De kersverse directeur van de Balearische regionale omroep IB3, Josep Codony, heeft besloten om de recent gestarte miniserie Norats voortijdig stop te zetten. De beslissing heeft tot felle kritiek geleid, onder meer van acteurs en kijkers die vermoeden dat ideologische motieven een rol spelen. Codony, die begin april werd benoemd met steun van de conservatieve Partido Popular (PP) en de uiterst rechtse partij VOX, maakt daarmee een van zijn eerste politieke keuzes als omroepbaas.
De miniserie Norats vertelt het waargebeurde verhaal van Honorat en Jaume Trias, een vader en zoon die dertien jaar lang in de bergen van de Serra de Tramuntana ondergedoken leefden om te ontsnappen aan de repressie van het Franco-regime. De serie is gebaseerd op het boek Els Norats: dos antifeixistes a les muntanyes mallorquines van historicus Mateu Morro.
Acteur Rodo Gener, die de rol van Honorat speelt, uitte in de media zijn frustratie. “We hebben hier met veel passie, talent en inzet aan gewerkt. En nu wordt de serie uit de ether gehaald na slechts twee afleveringen,” aldus Gener in de Diario de Mallorca. Volgens hem zou slechte kijkcijfers het officiële argument zijn, maar hij vermoedt politieke motieven: “Als IB3 programma’s op basis van kijkcijfers zou schrappen, zou 90% van het aanbod verdwijnen.”
De beslissing van Codony valt op, temeer omdat hij in het verleden al omstreden was vanwege zijn twijfelachtige houding tegenover het Catalaans en zijn politieke inmenging tijdens zijn eerdere termijn bij IB3. Zijn terugkeer op de zender roept bij velen herinneringen op aan een periode waarin de onafhankelijkheid van de omroep ter discussie stond.
Hoewel er nog een contractuele verplichting bestaat om de miniserie uit te zenden, wordt deze mogelijk slechts als eenmalige uitzending afgerond, inclusief een “making of”. Daarmee vervalt de oorspronkelijke opzet als vierdelige serie.
Ondertussen groeit het protest onder culturele instellingen en kijkers. De Mallorcaanse acteerwereld en historische verenigingen zien in Norats een belangrijk document dat bijdraagt aan de bewustwording van de recente geschiedenis van het eiland. De poging tot verwijdering wordt daarom door velen gezien als een poging tot geschiedvervalsing.
Over de geschiedenis op het eiland
De Nederlandse schrijver Jean Schalekamp schreef in 1983 in zijn boek Van een eiland kun je niet vluchten over de fascistische dictatuur op Mallorca en de massamoorden die er plaatsvonden. Ter voorbereiding trok hij eind jaren ’70 en begin jaren ’80 met zijn cassetterecorder over het eiland om gesprekken met overlevenden op te nemen.
Het boek werd in eerste instantie afgewezen door Spaanse uitgeverijen uit angst voor represailles van toen nog actieve neofascistische groepen. In Nederland bleef het boek vrijwel onopgemerkt. In 1999 verscheen daarom een vernieuwde en uitgebreidere uitgave bij uitgeverij Aspekt.
Bekijk de documentaire over Jean Schalekamp en zijn werk:
📷 Screenshot uit de documentaire op Vimeo – klik op de afbeelding om de video te bekijken