
Last updated on mei 20th, 2023 at 06:57 pm
Uitgave 6, januari 2002
We wensen u een gelukkig 2002 en hopen u ook dit jaar tot onze trouwe lezers te kunnen rekenen. In deze januarimaand bespreken we een onderwerp waarover we vaak vragen krijgen, de testamenten in Spanje.
De personages en situaties die in dit verhaal voorkomen zijn volledig fictief en hebben geen enkel verband met bestaande personen of gebeurtenissen. De aanwijzingen die in dit artikel worden gegeven, zijn uitsluitend algemeen en ter illustratie en kunnen daardoor niet rechtstreeks toegepast worden. Wij raden u stellig aan concrete situaties voor te leggen aan een expert van een erkende beroepsorganisatie of Colegio die persoonlijk advies kan verlenen. Daarom zijn wij niet aansprakelijk voor mogelijke verkeerde interpretatie van deze tekst, drukfouten of schade die uit onjuistheden of onvolledigheid zou kunnen voortvloeien.
********************************************************************
Groot nieuws! Aina verwacht een baby!
In ‘De Vliegende Hollander’, het beste café van El Arenal, praten de drie vrienden honderduit over de blijde verwachting. De toekomstige peetvaders met een brede glimlach, terwijl de toekomstige vader verward een poging doet om de situatie meester te blijven.
– Beste Henk, dat moeten we vieren, waarom dat begrafenisgezicht?- probeertWerther de vader-in-spe op te vrolijken.
– Je hebt gelijk, laten we het glas heffen op de moeder en de dochter, want het wordt zeker een dochter die even knap is als Aina – voegt William eraan toe.
– Jullie hebben gemakkelijk spreken, jullie hebben geen verantwoordelijkheid.- Henk spreekt traag en gewichtig, met een blik waarin hij ernst, wijsheid en zelfvertrouwen probeert uit te drukken.
– Natuurlijk wel, als peetvaders hebben wij rechten en PLICHTEN – weerlegt William.
Bovendien zal de baby in augustus geboren worden, volop in de vakantietijd – zegt Werther opgewekt.
Maar Henk wordt er helemaal somber van.
– Juist wanneer we het meeste werk hebben op het eiland. Wat een tegenslag!
Op hetzelfde ogenblik komt Arturo op de proppen met drie kruiken fris bier.
– Een rondje van het huis, Henk, ik heb gehoord dat je een Mallorcaanse dochter krijgt. Gefeliciteerd!
– Bedankt – antwoordt Henk gelaten.
– Met zo’n grote verantwoordelijkheid – lacht Werther – zou je beter een goede levensverzekering nemen…
– En vooral een goed testament… wij zullen jouw getuigen zijn – gaat William verder met de grap.
**********************************************************************
TESTAMENTEN IN SPANJE
Het erfrecht vertoont grote verschillen in de verschillende Europese landen en zelfs binnen Spanje zijn er veel streken met hun eigen plaatselijk recht die hierover totaal verschillende wetten hebben.
Volgens het internationaal privaatrecht bestaan in Spanje de volgende bepalingen voor testamenten.
Artikel 9 van de Inleidende Titel van het Burgerlijk Wetboek, Hoofdstuk IV, bepaalt dat DE PERSOONLIJKE WET BEPAALD WORDT DOOR DE NATIONALITEIT VAN DE PERSOON. Die wet zal dan ook het erfrecht bepalen.
Hieruit kunnen we afleiden dat de inhoud van het erfrecht, dit zijn de verdelingsregels van de erfenis bijvoorbeeld, door de nationaliteit van de persoon worden bepaald. Over de VORM en formaliteiten bij het opstellen van het testament zegt
artikel 11 dat deze bepaald worden VOLGENS DE WET VAN HET LAND WAAR HET TESTAMENT WORDT NEERGELEGD. Dit betekent dat wie in Spanje een testament opstelt, dat vormelijk volgens de Spaanse wet moet doen. De inhoud hangt af van de nationaliteit van de opsteller, hierbij wordt voor een Belg het Belgisch recht toegepast en voor
een Nederlander het Nederlands recht.
Welke soorten testamenten bestaan er in Spanje?
Naar de vorm zijn er in het Spaans recht drie gewone testamenten, het holografisch, open of gesloten testament. Dan zijn er nog drie bijzondere testamenten: militair, maritiem en het testament opgesteld in het buitenland. Vanaf artikel 676 van het Spaans Burgerlijk Wetboek wordt de vorm ervan besproken. Hier moeten we rekening houden met de plaatselijke wetgeving van veel streken, want precies het erfrecht vertoont enorme verschillen in dit streekgebonden recht of ‘derecho foral’.
De gewone testamenten.
1) Het holografisch testament
Eigenhandig geschreven door de erflater, alleen meerderjarigen kunnen het verlenen. Het moet volledig handgeschreven zijn met de handtekening van de betrokkene, met aanduiding van het jaar, maand en dag waarop het opgesteld wordt. Als er woorden zouden staan tussen de regels en bij doorhalingen of verbeteringen moet de erflater die paraferen met zijn handtekening. Buitenlanders kunnen een holografisch testament opstellen in hun eigen taal. Het testament moet bij akte vastgelegd worden, daarvoor wordt het voorgelegd aan de rechter van eerste aanleg in de laatste woonplaats van de erflater,
of van de plaats waar die overleden is, tijdens de eerste vijf jaar vanaf de sterfdatum. Indien deze vereiste niet wordt vervuld, is het testament niet geldig. De persoon die dit document onder zijn/haar hoede heeft, moet het aan de rechtbank voorleggen zodra hij/zij de dood van de erflater verneemt. Indien dat in de eerstvolgende tien dagen niet zou gedaan worden, is hij/zij
verantwoordelijk voor de schade veroorzaakt door het uitstel. Na bevestiging van het overlijden van de erflater opent de rechter het holografisch testament indien het zich in een gesloten envelop bevindt en hij parafeert samen met de acutaris alle bladzijden. De identiteit van de overledene wordt bevestigd door drie getuigen die het handschrift en de handtekening herkennen en verklaren dat het testament eigenhandig geschreven en ondertekend is door de erflater, zonder dat er daarover redelijke twijfel bestaat. Bij gebrek aan geschikte getuigen of indien de getuigen twijfelen en als de rechter het beslist, kan hierbij een expert het handschrift bestuderen en vergelijken.
2) Het open testament
Deze vorm van testament wordt neergelegd bij een notaris, bevoegd op de plaats waar het testament wordt verleend. De erflater kan mondeling of schriftelijk zijn laatste wil voor de notaris te kennen geven. De notaris stelt de tekst op met vermelding van plaats, jaar, maand en uur van verlening en leest het testament luidop voor zodat de betrokkene kan
bevestigen dat hij met de inhoud akkoord gaat. De erflater heeft uiteraard ook het recht het testament zelf door te lezen.
Indien de notaris de taal van de testateur niet beheerst, moet een beëdigde tolk aanwezig zijn.
3) Gesloten testament
Het gesloten testament moet schriftelijk worden opgesteld. Bij een handgeschreven tekst zet de erflater zijn handtekening onderaan. Als de tekst mechanisch of met computer of door een andere persoon geschreven is op vraag van de erflater, moet deze laatste op alle bladzijden een handtekening zetten en ook onderaan de tekst. Indien de betrokkene niet kan ondertekenen,
zal een andere persoon het op zijn vraag doen, met een handtekening op elke bladzijde en onderaan, waarbij wordt vermeld waarom de erflater niet kan ondertekenen. Voor de ondertekening moeten in elk geval doorhalingen, verbeteringen of woorden tussen de regels geparafeerd worden. Bij het verlenen van een gesloten testament moeten volgende formaliteiten nagekeken worden:
1. Het papier waarop het testament staat, wordt in een gezegelde en gesloten omslag opgeborgen, die men niet zonder scheuren kan openen.
2. De erflater verschijnt voor de notaris met het gesloten testament.
3. In aanwezigheid van een notaris bevestigt hij zelf of met de hulp van een tolk, dat de omslag die hij meebrengt, zijn testament bevat. Daarbij vermeldt hij ook of hij de tekst eigenhandig heeft geschreven en ondertekend of het geschreven is door iemand anders of met een mechanisch hulpmiddel.
4. Over deze omslag stelt de notaris een akte van afgifte op.
5. Deze akte wordt gelezen en ondertekend door de erflater.
6. De plaats, uur, dag, maand en jaar van de verlening worden vermeld.
7. Twee getuigen zijn hierbij aanwezig.
**********************************************************************
De drie vrienden zitten klaar om de heerlijke Mallorcaanse paella te verorberen die de familie van Aina elke zondag voor hen klaarmaakt in hun finca in Porreres. De toekomstige grootouders bedienen hun gasten terwijl Henk aan het houtvuur zijn vrouw helpt bij het koken.
– Ik weet het niet Aina, je weet het, t’estimo molt pero…
– Doe niet zo dom Henk, je moet je niet zoveel zorgen maken over de verantwoordelijkheid, hier zeggen we dat de kinderen komen met een brood onder de arm…
Plots onderbreekt de vader van Aina het gesprek en stelt een nieuwe gast voor aan Henk.
– Kijk, dit is mijn broer Tomeu.
– Dag Tomeu, het is duidelijk dat jullie broers zijn, jullie lijken sprekend op elkaar.
– Natuurlijk, hoe kan het ook anders, wij zijn tweelingen!
Even later in de ambulance richting Son Dureta komt Henk terug bij bewustzijn, zijn twee onafscheidelijke vrienden vergezellen hem.
– Zeg me niet dat we de paella gaan missen voor zo’n kleinigheid – klaagt Werther.
– Wees niet zo hard voor hem – antwoordt William – denk eraan dat hij het ergste nog niet heeft meegemaakt…
– Het ergste? – vraagt Henk angstig.
– Ja – zegt William – je weet wel dat het tegenwoordig de gewoonte is dat de vader aanwezig is en helpt in de operatiezaal tijdens de bevalling… ze geven hem een zaag om de navelstreng door te snijden… en als er twee zijn … stel je voor wat een wirwar van kabels!
Henk springt recht en begint de chauffeurs van de ambulance toe te schreeuwen:
– ¡A Son Sant Joan, por favor! ¡A Son Sant Joan! De eerste vlucht naar huis!
===============================================================
Voor persoonlijk advies over juridische en administratieve aangelegenheden kunt u terecht op telefoonnummer (+34) 609 32 43 13 of elektronisch op <cocos@pobox.com>. We verwachten ook uw suggesties over de inhoud van de artikelen en geven u raad over vertaal- en tolkdiensten.
Als u in België of Nederland deze rubriek wilt blijven ontvangen, sturen wij u de artikels GRATIS PER E-MAIL. U hoeft ons enkel een e-mailtje te sturen
zonder inhoud met als onderwerp (subject) “Wikken en wegen per e-mail”. Wij zorgen voor de rest.
Tot in februari!
Juan Costa. Abogado
Kristien Lesage. Beëdigd vertaler